سردخانه ها در پروسه اقتصادی کارخانجات و مواد غذایی و دارویی اهمیت بالایی دارند. علاوه بر اهمیت ساخت سردخانه اقتصادی و بهینه ، تعمیر و نگهداری سردخانه صنعتی نیز اهمیت بسیار بالایی برخوردار است که توجه به آنها و اطلاع از دانش نگهداری سردخانه باعث افزایش بهره‌وری و طول عمر سیستم و تجهیزات سردخانه و کاهش هزینه‌ها خواهد شد.
براساس اعلام سازمان بهداشت جهانی تعداد بسیار کمی (در حدود ۸درصد)از کشورها استاندارد های جهانی نگهداری و تعمیرات سردخانه های صنعتی را رعایت می کنند اما این موضوعی است که باید بسیار به آن توجه شود.
مراحل و اقدامات نگهداری و مراقبت از سردخانه:
۱- نگهداری از سردخانه
اول، پس از برآورده هزینه ساخت سردخانه و راه‌اندازی سردخانه با استفاده مجدد و طولانی مدت پس از یک وقفه، درجه خنک‌کننده باید منطقی باشد: هر روز در دمای ۸-۱۰ درجه سانتیگراد مناسب است اما در دمای صفر درجه سانتیگراد باید برای مدت زمانی از آن محافظت شود.
۲- نگهداری برد سردخانه
در انتخاب اجزای تشکیل دهنده سردخانه باید دقت لازم را داشته باشید. هنگام استفاده از اشیا سخت باید مراقب برخورد آنها با بدنه و ایجاد خراش بود. زیرا در صورت وجود فرو رفتگی و فرسودگی مخزن، عملکرد عایق حرارتی داخلی مخزن کاهش می‌یابد.
۳- عایق‌بندی سرمایشی و نگهداری.
از آنجایی‌که فریزر، مونتاژ از چند برد عایق می‌باشد، پس قطعا بین بردها شیارهایی وجود دارد. هنگام ساخت برای جلوگیری از ورود هوا و آب به داخل، این شیارها عایق بندی می‌شوند. بنابراین هنگام استفاده، اگر این عایق بندی‌ها به درستی انجام نشده باشند، باید آنها را به موقع تعمیر کنید.
۴- نگهداری سطح سرد و برد عایق مونتاژ شده‌ی یخچال کوچک.
هنگام تمیز کردن سردخانه جهت جلوگیری از ایجاد برفک و یخ نباید از اشیا سخت و تیز استفاده کرد تا به سطح و برد آسیبی وارد نشود.
۵- گند زدایی و ضد عفونی کردن سردخانه
سردخانه‌های مواد غذایی و پخت و پز دارای مقدار مشخصی چربی، پروتئین و نشاسته هستند. وجود این مواد مغذی باعث تکثیر و رشد کپک و باکتری می‌شود.
برای مدیریت بهداشت، مطمئن شوید که مواد خام و مواد غذایی دیگر به طور منظم ضدعفونی می‌شوند.
در سردخانه‌ها علاوه بر ضد عفونی کردن، می‌توان از ضد عفونی کننده اسیدی نیز استفاده کرد. دلیل ضد باکتری بودن ضد عفونی کننده اسیدی عمدتا پروتئین موجود در باکتری‌های جامد است. برخی از مواد ضد عفونی کننده عبارتند از: اسید لاکتیک، اسید پراستیک، پودر سفید کننده، فاور مارین و غیره.
۳روش برای از بین بردن بوی سردخانه
۱. بو در سردخانه‌ها
در سردخانه‌ها به دلیل عوامل خارجی، تغییر فیزیکی- شیمیایی مواد غذایی، بوی غیرطبیعی تولید می‌شود. این بو پس از مدت زمان قابل توجهی روی دیوارها، سقف، تجهیزات و ابزار باقی می‌ماند.
به طور کلی برای بوی سردخانه دلایل مختلفی دارد:
۱) قبل از آوردن غذا در سردخانه بوی خاصی وجود دارد.
۲) از قبل مواد غذایی موجود در سردخانه فاسد شده باشند، مانند: خراب شدن تخم مرغ، گوشت، ماهی و غیره.
۳) ذخیره کردن و نگهداری میوه در سردخانه و گوشت، تخم مرغ،سبزیجات و سایر مواد غذایی در سردخانه نگهداری ماهی ( بدون تمیز کردن سردخانه) که در نتیجه باعث ایجاد بو می‌شود.
۴) تهویه سردخانه ضعیف است. دما و رطوبت بیش از حد زیاد می‌باشد. در نتیجه تعداد زیادی کپک و باکتری ایجاد می‌شود.
۵) نشت لوله سردخانه، تجزیه مواد غذا (آمونیاک) باعث بو می‌شود.
۶) دمای سردخانه کاهش نمی‌یابد. در نتیجه باعث بدتر شدن طعم و بوی گوشت فاسد می‌شود. این وضعیت در گوشت‌های تازه‌ایی که منجمد نیستند، رخ می‌دهد.
۷) بوهای مختلف مواد موجود در سردخانه نیز باعث فساد متقابل مواد می‌شوند.
۲ . روش‌های جلوگیری ایجاد بوی سردخانه
۱) سردخانه بررسی شود تا مواد فاسد شدنی در آن نباشد.
۲) قبل از خرید سردخانه در آنجا بویی وجود نداشته باشد. اما در صورت وجود بو باید قبل از استفاده مجدد آن را ازبین برد.
۳) سردخانه را بررسی کنید تا از عدم نشت لوله‌ها مطمئن شوید.
۴) هنگام فرآیند پردازش مواد غذایی، دمای سردخانه را در درجه خاصی قرار دهید و مطمئن شوید که قابل کاهش یافتن است.
در سردخانه نباید مواد غذایی در کنار یکدیگر قرار بگیرند.
۳. روش حذف بوی سردخانه
۱) استفاده از ozone. اُزون اکسیداسیون شدیدی دارد و نه تنها می‌تواند بوی انبار سردخانه را از بین ببرد، بلکه از رشد میکروبی نیز جلوگیری می‌کند. از اُزون می‌توان برای از بین بردن بوی عجیب موجود در انبار استفاده کرد.
اگر سردخانه حاوی مواد غذایی چرب بیشتری باشد، نباید از اُزون استفاده کنید.
۲) روش فرمالدئید. با استفاده از محلول آب فرمالدئید ۲٪ (یعنی محلول فرمالین) کالاهای خارج از سردخانه را ضدعفونی کنید تا بوی نامطبوع آنها از بین رود.
۳) روش سرکه. سردخانه پر از ماهی برای سایر مواد غذایی مناسب نیست، باید کاملاً تمیز شود تا بوی ماهی به سایر مواد غذایی منتقل نشود. بهترین راه از بین بردن بوی ماهی استفاده از سرکه است.
روش کار این است.
برای هر متر مکعب ۵۰ تا ۱۰۰ گرم سرکه تهیه و اسپری کنید. درب انبار را محکم ببندید، اجازه دهید سرکه به مخزن وارد شود. سرکه برای جذب حجم زیاد بوی ماهی عالی است. معمولاً پس از ۴ تا ۲۴ ساعت بوی ماهی از بین می‌رود.
بهینه‌سازی سردخانه با روش‌های نگهداری رایج
ادغام مواد و استفاده مناسب از سیستم‌های قفسه بندی عمودی، بهره‌وری بیشتر از فضای قفسه را در فریزرهای شما تضمین می‌کند. همچنین با کاهش تعداد فریزرهای روشن و فریزرهایی که کارکرد آنها ۸۰٪ از استاندارد صنعت پایین‌تر است، اثر کربن نیز کاهش می‌یابد.
برای اطمینان از دوام مواد خود در طولانی مدت در سردخانه‌ها، یک سیاست رسمی نگهداری که شامل نگهداری و تعمیر رایج فریزر است را اجرا کنید. در صورت عدم تعمیر و نگهداری منظم فریزر، به دلیل تجمع یخ، ممکن است واشرها آسیب ببینند، به دلیل سطح بالای سرما، مشکلات همرفت هوا ایجاد شده و بقایای آن می‌توانند در کندانسور جمع شوند. این مشکلات مانع حفظ دمای بسیار پایین فریزرها می‌شوند و ناکارآمدی‌هایی را ایجاد می‌کنند که منجر به مصرف غیر‌ضروری انرژی می‌شوند.
این چک لیست از اقدامات نگهداری رایج به شما کمک می‌کند تا فریزرهای شما بهینه و کم‌مصرف باشند.
- گرد و غبار کندانسور کویل را تمیز کنید.
- فیلترها را تمیز/ تعویض کنید.
- درب‌های داخلی و نواحی اطراف پلمپ را تمیز کنید تا ضایعات از بین برود.
- یخ‌زدگی را از بین ببرید.
- واشر را بازرسی کرده و در صورت لزوم از طریق فروشنده محلی تعمیرات فریزر تعویض کنید.
- درب فرعی و لولاها را بازرسی و تنظیم کند.
- درجه حرارت را با استفاده از یک دستگاه قابل ردیابی NIST یا استاندارد معادل آن تأیید کنید.
هنگامی که وظیفه‌تان را برای نگهداری از فریزرهای خود انجام می‌دهید، مصرف انرژی را کاهش داده و عمر تجهیزات را افزایش می‌دهید. به عبارت دیگر، هرچه فریزرهای با دمای بسیار پایین (ULT) شما کارآمدتر باشند – عملکرد آنها بهتر است و نمونه‌های شما ایمن‌تر هستند.
نگه داشتن فریزرها در شرایط خوب یکی از مولفه‌های جدایی‌ناپذیر سردخانه بهره‌ور است.
روش‌های نگهداری سه مرکز اصلی سردخانه‌ای
هر مرکز در سردخانه به نگهداری مناسب نیاز دارد.اگرچه نمی‌توان از بروز برخی مشکلات عملکردی جلوگیری کرد، مگر اینکه به صورت روزانه و ماهانه در سه مرکز سردخانه بررسی‌های فنی انجام شود. این مراکز عبارتند از:
۱. سیستم سرمایشی سردخانه
۲. درب‌های سردخانه
۳. پمپ‌های سردخانه
۱. سیستم سرمایشی سردخانه
سرمایش یکی از مهم‌ترین بعدهای سیستم سردخانه‌ای است، که شامل نگهداری مناسب از کمپرسورها، فن کویل‌ها یا FCUها، کندانسورها (چگالنده‌ها) و تبخیر‌کننده‌ها می‌باشد. برخلاف سایر تجهیزات، سیستم سرمایشی کلی سردخانه باید به صورت روزانه و ماهانه تحت بررسی‌های فنی قرار گیرد.
بررسی‌های روزانه:
- بررسی هر کمپرسور برای نشتی روغن
- بررسی سطح گاز فریون برای هر سیستم
- بررسی تبخیر‌کننده برای تشکیل احتمالی یخ
- بررسی پنل PLC به منظور ارائه‌ی عملکرد مناسب
- بررسی فشار سیستم مرکزی ثانویه
- بررسی دمای مناسب سردخانه
بررسی‌های ماهانه:
- بررسی‌های فنی روزانه را انجام دهید.
- کارایی سیستم را بررسی کنید.
- اطمینان از تمیزی پره‌های کندانسور کویل
- اطمینان از تمیزی پره‌های تبخیر‌کننده و تهویه هوا
- اطمینان از کارکرد درست هواکش معکوس
- اطمینان از خنک‌سازی مناسب در دور کامل
- اطمینان از مناسب بودن سطح ماده خنک‌کننده و کارکرد درست آن
- اطمینان از کارکرد درست دریچه‌های کنترل
- اطمینان از عملکرد صحیح یخ‌زداها
- اطمینان از عملکرد صحیح تبخیر‌کنندهٰ‌ها
- محفظه‌ی تبخیر‌کننده و تهویه را تمیز کنید.
- دمای سردخانه را کالیبره کنید.
- تست عملکرد سیستم را انجام دهید و از نظر هر گونه نقص عملکرد بررسی کنید.
۲. درب‌های سردخانه
این بخش شامل درب کشویی، درب غلتکی و درب خروجی مرکز سردخانه است. پس از انتخاب درب سردخانه مناسب و نصب آن، بازرسی‌های مربوط به درب‌های سردخانه معمولا هر دو ماه یکبار انجام می‌شوند تا از عملکرد صحیح اطمینان حاصل کنند. بررسی‌های روتین شامل اجزای درب مانند بازتابنده‌ها و ساطع کننده‌های مادون قرمز، غلتک‌ها، براکت‌ها، تایمر‌ها، کلیدهای محدود‌کننده‌ی درب، جعبه‌های کنترل، لولاهای درب، تراز‌بندی درب‌ها و همچنین عملکرد دستگاه‌های ایمنی مانند سنسورٰهای درب است.
۳. پمپ‌های سردخانه
این بخش شامل پمپ‌های سرد و گرم می‌باشد. مراکز سردخانه‌ایی می‌توانند خنک بمانند و هنگام استفاده از این پمپ‌ها گرمای اضافی را ازبین ببرند. برای اطمینان از کارکرد صحیح این پمپ‌ها، همیشه اختلاف فشار، میزان مصرف برق و ظرفیت پمپ‌ها را بررسی کنید. . همچنین به دنبال نشانه‌هایی از نشتی، قطع برق و درصد مناسب اتیلن گلیکول نیز باشید. انجام این بررسی‌های معمول یکی از بهترین شیوه‌ها برای اطمینان از عملکرد صحیح سردخانه شماست. اگرچه این بررسی‌ها باید توسط متخصصان دارای چیلرهای صنعتی و امکانات مناسب سردخانه‌ایی انجام شود.
