با توجه به نیاز به داشتن سردخانه صنعتی برای نگهداری و حفظ محصولات در مقیاس بزرگ و تجاری دما و شرایط سردخانه بسیار مهم و تاثیرگذار است. لذا ممکن است در روند نگهداری این محصولات در سردخانه‌ها مشکلات به وجود بیاید که دراین مقاله به عمده‌ترین مشکلات رایج در نگهداری محصولات در سردخانه‌های صنعتی اشاره خواهیم کرد.
مدیریت انبار سردخانه یک مهارت کاملاً تخصصی است که نیاز به دانش جامع در مورد بخش‌های مختلف سردخانه، توانایی نظارت بر فرآیندهای رخ داده در داخل و خارج از تأسیسات و راه‌حل‌های تکنولوژیکی جدید و نوآورانه دارد.
مراکز توزیع در سراسر کشور با چالش‌های مشابهی روبرو هستند، خواه بهینه‌سازی فضا، خواه روش‌های جابجایی کالا یا ادغام سیستم‌های خودکار. با این حال، مدیران عملیات و تدارکات تاسیسات سردخانه در شرایط منحصر به فردی قرار دارند که نه تنها مسئول حفظ کیفیت و ایمنی اقلام و محصولات حساس خود هستند، بلکه همچنین باید ایمنی و رفاه کارکنان خود را تحت این شرایط خاصِ زیست محیطی حفظ کنند.
رایج‌ترین مشکلات موجود در انبارهای سردخانه عبارتند از :
برنامه‌ریزی استراتژیک و مهارت‌های سازمانی برای مدیران انبارهای سردخانه بسیار مهم است. در اینجا به‌طور خلاصه به بیان چالش‌های اصلی در مدیریت روزانه‌ی انبار سردخانه می‌پردازیم.
۱. تنظیم دقیق دما و رطوبت
هدف یک انبار سردخانه بسیار ساده به نظر می‌رسد، در نمای کلی سردخانه‌ها تاسیساتی برای سرد نگه داشتن محصولات هستند تا مانع از فاسد شدن محصولات حساس به دما شوند مانند سردخانه میوه که برای جلوگیری از فساد میوه و سبزیجات استفاده می‌شود.
مناطق مختلف دمایی
- اما نگهداری یک انبار سردخانه در واقع بسیار پیچیده‌تر از اینها است. مثلاً، مناطق مختلف یک انبار باید بر اساس نوع محصولاتی که در آنجا ذخیره می‌شوند، در دمای مختلفی نگهداری شوند: محصولات تازه باید در دمای 55 درجه فارنهایت نگهداری شوند، محصولات لبنی باید دقیقاً بالای دمای انجماد در 34 درجه فارنهایت نگهداری شوند، گوشت باید درست زیر دمای انجماد در 28 درجه فارنهایت ذخیره شود و بستنی باید در منفی10 درجه فارنهایت نگهداری شود.
- مناطق مختلف در داخل یک تأسیسات سردخانه برای نگهداری، جلوگیری از فاسد شدن و افزایش ماندگاری محصولات گوناگون به دمای منحصر به فردی نیاز دارند.
- تغییرات دمایی فصلی می‌تواند به‌طور قابل ملاحظه‌ای بر محیط داخلی تأسیسات تأثیر بگذارد.
- تجمع رطوبت در اثر تغییر دما هنگام جابجایی محصولات می‌تواند اثرات مخربی بر آنها داشته باشد.
۲. کیفیت برچسب و قابلیت ردیابی محصول
- در دماهای متغیر و غالباً شدید، بارکد و سایر اطلاعات شناسایی روی مواد ممکن است آسیب ببینند؛ این امر شناسایی انواع مختلف محصولات را دشوار می‌کند. مدیران باید از راه‌حل‌های با کیفیت و مقاوم در برابر درجه حرارت برای کاهش احتمال آسیب رساندن به برچسب‌ها و تکنیک‌های مناسب برچسب‌گذاری قفسه‌ها استفاده کنند. همچنین کارکنان برای دسترسی موثر باید به داده‌های کلیه‌ی محصولات و کالاها دسترسی آسان داشته باشند.
- سفت شدن چسب‌ها باعث خرابی برچسب می‌شود که در نتیجه محصولات غیر قابل شناسایی خواهند بود.
- برای اطمینان از اینکه مکان‌های مختلف انبار به‌راحتی قابل شناسایی هستند، هر قفسه باید به‌درستی برچسب‌گذاری شود (شامل اطلاعات و مواد استفاده شده باشد).
- جدا از اطلاعات مناسب برچسب و کیفیت مواد، سیستم‌ها باید تضمین کنند که اپراتورها به داده‌های مربوط به زمان واقعی در مورد تمام مکان‌های محصولات و فرآیندهای فعال دسترسی دارند.
۳. طراحی انبار کارآمد با تراکم بالا
- به منظور کاهش هزینه ساخت سردخانه و هزینه‌های سرمایش مداوم، محل ذخیره‌ی محصولات را با تراکم بالا طراحی شود.
- گزینه‌های مختلف برای سیستم‌های ذخیره‌سازی با تراکم بالا باید ارزیابی شوند تا مشخص شود که چگونه می‌توان به طور موثر و ایمن مقدار محصولات ذخیره شده در هر منطقه را به حداکثر رساند.
4. ویژگی‌های تجهیزات انبار سردخانه
- پایانه‌های رایانه‌ای، مانیتورها و صفحه‌های لمسی استاندارد به طور معمول گزینه‌ی مناسبی برای محیط‌های دارای یخچال و فریزر نیستند، بنابراین باید سیستم‌های منحصر‌به‌‌فردی اجرا شوند که در برابر چالش‌های محیطیِ هر منطقه از انبار مقاوم باشند و به طور همزمان به کارمندان امکان انجام وظایف خود را بدهند.
- برای ذخیره‌سازی مواد غذایی، لوازم آرایشی، دارویی و یا سایر محصولات حساس به دما، شناسایی چالش‌های مدیریت یک انبار سردخانه و دانستن چگونگی غلبه بر انواع مشکلات و پیچیدگی‌ها بسیار حیاتی است. برای موفقیت در این بخشی کاملاً رقابتی و در حال رشد، نمی‌توان هیچ جزئیاتی را مسلم دانست و هر مرحله از فرآیندهای ذخیره‌سازی و رسیدگی را باید از لحاظ کارایی با دقت بررسی کرد.
۵. طراحی یک چیدمان ذخیره‌سازی کارآمد در انبار سردخانه
- ممکن است ثابت نگه داشتن سرما ساده باشد، اما چندین عامل خارجی و محیطی می‌توانند بر مناطق ذخیره‌سازی تأثیر منفی بگذارند. به همین دلیل داشتن یک چیدمان انبار سردخانه که کاملاً طراحی شده بسیار مهم است. راه‌حل‌های عملی عبارتند از ذخیره‌سازی کوچک محصولات در منطقه‌ی سرد برای کاهش هزینه‌های سرمایش و گزینه‌های ذخیره‌سازی با تراکم بالا برای به حداکثر رساندن کل مقدار ذخیره‌سازی که مکان شما می‌تواند مدیریت کند.
۶. حفظ رطوبت در فضای ذخیره‌سازی
بسیاری از تأسیسات سردخانه فقط دمای تنظیم شده‌ی بین 32 تا 37 درجه فارنهایت را ارائه نمی‌دهند، همچنین گزینه‌های اضافی انبارداری از جمله محیط، فریزر و خدمات کنترل شده از لحاظ آب و هوا را فراهم می‌کنند. هر یک از این گزینه‌های ذخیره‌سازی نیاز به شرایط و درجه حرارت خاصی دارد که باید به دقت کنترل و تنظیم شود. مدیران باید با تلاش زیاد سطح رطوبت، تجمع رطوبت و تغییرات فصلی را کنترل کنند و همچنین اطمینان حاصل کنند که واحدهای ذخیره‌سازی آنها یک محیط کنترل شده را برای جلوگیری از فاسد شدن و آسیب‌های دیگر حفظ می‌کنند.
کاهش ضایعات محصول:
هر محصولی که در سردخانه ذخیره می‌شود برای جلوگیری از فاسد شدن و آسیب‌های دیگر به شرایط ویژه‌ای نیاز دارد. تغییر در محیط، ناکارآمدی ساختمان، قطعی برق و اختلال در عملکرد تجهیزات می‌توانند بر کیفیت سردخانه تأثیر منفی بگذارند. انبارهای مناسب، نظارت شبانه‌روزی دارند تا شیفت‌های غیرمنتظره را انجام دهند و سریعاً تغییرات را اعمال کنند تا تلفات محصول کاهش یابد زیرا این کار هزینه‌بر است و باید به موقع انجام شود.
۹. دماهای سرد قدرت باتری را کم می‌کنند
مشکل دیگر این است که دمای بسیار سرد، انرژی باتری‌های الکتریکی را کاهش می‌دهد. هنگام کار در تاسیسات سردخانه، باتری لیفتراک به طور متوسط می‌تواند بین 20 تا 50 درصد سریعتر از آنچه در یک فضای استانداردِ انبار کم می‌شود، کاهش یابد. بنابراین ممکن است یک باتری که باید هشت ساعتِ مداوم کار کند، در یک محیط سرد یا فریز فقط چهار تا شش ساعت دوام بیاورد.
به همین دلیل است که لیفتراک‌های برقی که در انبارهای سردخانه استفاده می‌شوند اغلب دارای باتری‌های ولتاژ بالاتر هستند. برای مثال، هنگامی که یک لیفتراک مجهز به باتری 12 ساعته است، حتی اگر کاهش چرخه ناشی از دما 25٪ باشد، این لیفتراک برای یک شیفت 8 ساعته همچنان کار می‌کند.
۱۰. کارگران را گرم نگه دارید و بهره‌وری آنها را حفظ کنید
یک مسئله‌ی دیگر، عوامل انسانی است. افرادی که در سردخانه‌ها کار می‌کنند برای گرم شدن باید لباس مناسب بپوشند.
اما وقتی اپراتورها از دستکش‌های ضخیم استفاده می‌کنند، فشار دادن دکمه‌های دستگاه‌های اسکن و سایر ابزار برای آنها دشوارتر است. به همین دلیل است که غالباً از تجهیزات ویژه‌ای استفاده می‌شود که دارای دکمه‌هایی با اندازه‌ی بزرگ هستند تا کارگرانی که لباس‌های محافظ سرما می‌پوشند به راحتی آنها را فشار دهند. به همین ترتیب، تبلت‌های دارای صفحه لمسی باید به گونه‌ای تنظیم شوند که با دستکش نیز حساسیت کافی برای لمس شدن داشته باشند.
به همین ترتیب، تبلت‌های دارای صفحه لمسی باید به گونه‌ای تنظیم شوند که با دستکش سرد نیز حساسیت کافی برای لمس شدن داشته باشند.
۱۱. تأثیر سرما بر قطعات الکترونیکی
عمر باتری این دستگاه‌ها نیز تحت تأثیر سرما قرار دارد. بنابراین برخی از دستگاه‌های طراحی شده برای استفاده در شرایط ذخیره‌سازی سرد شامل مهر و موم‌هایی هستند که می‌توانند در هنگام تغییر مکان بین مناطق، در برابر تغییرات مکرر دما مقاومت کنند.
بعضی از آنها همچنین برای جلوگیری از یخ زدگی وسایل الکترونیکی، منابع گرمایی را در داخل محفظه‌های خود قرار می‌دهند.
راه‌حلی که در بسیاری از تأسیسات سردخانه استفاده می‌شود سیستم‌های ذخیره‌سازی و بازیابی خودکار است که اجازه می‌دهد تا پالت‌ها از داخل یک دهانه‌ی کوچک وارد و خارج شوند که پس از عبور محصولات بلافاصله مهر و موم می‌شود.
۱۲. حفظ دمای محصول و جلوگیری از یخ زدگی آن
سرانجام، دمای خود محصولات نیز عامل مهمی است. هر بار که محصولی از فریزر به منطقه‌ای گرمتر منتقل می‌شود – مانند زمان آماده‌سازی برای حمل و نقل – دمایش بالا می‌رود. بنابراین هنگامی که به فریزر بازگردانده می‌شود، اثر گرمای آن دمای منطقه را کمی افزایش می‌دهد. به علاوه، عبور از سرما به گرم و دوباره برگشت ممکن است باعث تجمع رطوبت روی محصولات شود که می‌تواند بلورهای یخ را هنگام ارسال مجدد به مناطق سردتر تشکیل دهد و به طور بالقوه کیفیت محصول را تحت تأثیر قرار دهد.
اما فناوری رباتیک جدید باعث شده تا داخل فریزرها پالت‌بندی شود. آنها دارای مهر و موم‌های ویژه، منابع انرژی و روان کننده‌های مقاوم در برابر دما هستند.
اپراتورهای انبار سردخانه با چالش‌های منحصر به فردی روبرو هستند. اما راه‌حل‌های تکنولوژیکی جدید می‌توانند کارآیی را بهبود ببخشد و هزینه‌ها را کاهش دهند.
چطور مشکلات انبار سردخانه را حل کنیم؟
یک سردخانه‌ی کارآمد به یک محیط به شدت کنترل شده نیاز دارد تا از وضعیت محصولاتِ ذخیره شده اطمینان حاصل کند. مسئله این است که مشکلات زیادی وجود دارد که ممکن است برای سردخانه رخ دهد و باعث از بین رفتن کالاها شود. با آگاهی از بزرگترین مشکلات و دانستن چگونگی حل آنها و همچنین نظارت بر این مسائل، می‌توانید شرکت خود را از خسارات قابل توجهی نجات دهید.
یکی از مواردی که می‌تواند مشکلات سردخانه را مرتفع نماید، انتخاب درب سردخانه مناسب است.
۱. بسته‌بندی
یکی از ساده‌ترین و حیاتی‌ترین کارهایی که می‌توانید انجام دهید اطمینان از بسته‌بندی مناسب کالاهای شما است. چه مجبور شوید از یک فیلم کششی مناسب استفاده کنید و از عدم وجود سوراخ اطمینان حاصل کنید، چه مجبور شوید از انواع پالت مناسب استفاده کنید، نحوه‌ی قرار دادن کالا در انبار می‌تواند از بروز مشکلات دیگر جلوگیری کند. با تهیه‌ی یک لایه‌ی اضافی از کنترل آب و هوا، اطمینان حاصل می‌کنید که کالا در حین حمل و نقل تازه و ایمن می‌ماند.
۲. فریز کردن محصول
اگر مشاهده کردید که برخی از محصولات شما در حال یخ زدن است، این مشکل می‌تواند به دلیل چندین مختلف ایجاد شده باشد. در اینجا علت و نحوه‌ی حل این مشکل ذکر شده است.
سیم‌پیچ‌های اواپراتور ممکن است باعث یخ‌زدگی شدید شده و روی محصول تأثیر بگذارد. می‌توانید سیم‌پیچ‌ها را به گونه‌ای تنظیم کنید که دمای بالاتری داشته باشند و می‌توانید زیر هر یک از سیم‌پیچ‌ها بافل اضافه کنید تا جهت هوای سرد تغییر کند.
اگر کالاها در یک ساختار که به جریان هوا کمک می‌کند انباشته نشده باشند، بعضی مناطق سردتر می‌شوند و باعث یخ‌زدگی کالاهای شما می‌شوند. ژنراتورهای دودزا می‌توانند مناطقی را که هوای مرده دارند برطرف کنند و ساختار مجددِ چیدمان محصول می‌تواند به ثابت بودن جریان هوا کمک کند.
این محصول را می‌توان خیلی نزدیک به دیواره‌ها ذخیره کرد. دیوارها یا در بعضی موارد جریان، می‌توانند عایق‌بندی شوند و محصول از دیوارها منتقل شود. اگر فضای کافی برای انتقال محصول از دیوارها وجود نداشته باشد، ممکن است به یک انبار بزرگتر نیز نیاز داشته باشید.
۳. چروک و خشک شدن محصول
در صورت چروک و خشک شدن محصولات، علت آن معمولاً مربوط به سطح رطوبت است. برای رفع این مشکل باید چیزهای زیادی را بررسی کنید.
رطوبت هوا خیلی کم است. ساده‌ترین راه‌حل نصب سیم‌پیچ‌های (کویل‌های) بیشتر است.
ظروف یا سازه‌های چوبیِ ذخیره‌سازی می‌توانند رطوبت هوا و محصول را قبل از انبار شدن جذب کنند.
سایر مشکلاتِ چروک و خشک شدن معمولاً مربوط به محصولات کشاورزی است. در این صورت باید در مورد روش‌های بهبود ذخیره‌سازی آنها بر اساس نوع محصول تحقیق کنید.
۴. چگالش با آب آزاد
این مشکلی است که معمولاً شناسایی آن آسان است، اما رفع آن دشوار است. با دیدن قسمت بیرونی بسته‌بندی می‌توانید متوجه شوید که چگالش داخل یا خارج محصول رخ داده است.
محل مورد‌نظر را بررسی کنید تا ببینید که آیا هوای گرم به کالا برخورد می‌کند. این مشکل می‌تواند ناشی از موارد زیر باشد: ذخیره‌سازی بیش از حد محصول در یک فضا، ذخیره‌سازی محصولی در مجاورت کالاهای گرم شده و یا نزدیک بودن به هوای گرمتری که به بخش ذخیره‌سازی هدایت شده است.
آبی که از سیم‌پیچ‌ها یخ‌زدایی شده است روی کالاهای شما می‌چکد. باید راهی برای تخلیه‌ی آب از کف وجود داشته باشد.
